Türkiye'de Depozito Yönetim Sistemi ile Geri Dönüşümde Yeni Dönem
Türkiye'de Depozito Yönetim Sistemi ile Geri Dönüşümde Yeni Dönem
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, yeni Depozito Yönetim Sistemi ile geri dönüşümde önemli bir adım atıyor. Pet şişe iadesi için 25 kuruş ödeme yapılacak. Bu sistem, çevre dostu bir yaklaşım ile geri dönüşüm oranlarını artırmayı hedefliyor. DOA uygulaması ile vatandaşlar, iade ettikleri ambalajlar için kolayca ödeme alabilecekler.
Yeni sistem, Türkiye genelinde 5 bin farklı noktada iade cihazları ile desteklenecek. Bu cihazlar, belediyeler, millet bahçeleri, üniversiteler, zincir marketler, alışveriş merkezleri, oteller, restoranlar ve kafeteryalarda yer alacak. Her pet şişe veya kutu için 25 kuruş depozito ücreti verilecek. Bu uygulama, geri dönüşüm bilincini artırmayı amaçlıyor.
Depozito Yönetim Sistemi Nedir?
Depozito Yönetim Sistemi, belirli bir depozito bedeli alınarak piyasaya sürülen ürünlerin tüketilmesi sonrasında iade alınması ve depozito bedelinin geri ödenmesine dayalı bir sistemdir. Bu sistem, ambalajların kaynağında ayrı toplanmasını ve geri dönüşüm değerinin korunmasını sağlar. Ayrıca, doğal kaynakların korunmasına ve enerji sarfiyatının azaltılmasına katkıda bulunur.
Bu sistem, karbon emisyonlarının azaltılmasına ve 2053 Net Sıfır Emisyon hedefine ulaşılmasına yardımcı olur. Sıfır Atık ve döngüsel ekonomi hedefleri doğrultusunda önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir. Böylece, çevre dostu bir yaklaşım benimsenmiş olur.
DOA Uygulaması ve Çalışma Prensibi
DOA uygulaması, tüketicilerin iade süreçlerinde kullanacağı mobil uygulamadır. Bakanlık tarafından tescil edilmiş makineler ve manuel iade noktalarında, kullanıcılar bu uygulamayı kullanarak depozito iadelerini gerçekleştirebilirler. Uygulama, Android ve iOS platformlarından ücretsiz olarak indirilebilir.
Karekod okutularak çalışan uygulama ile depozito iade makinelerine bırakılan ambalajlar için depozito bedeli, tüketicinin e-cüzdanında birikir. Bu bakiye, QR kod ile ödeme özelliği olan tüm POS cihazlarında kullanılabilir. Böylece, kullanıcılar biriken paralarını alışverişlerinde değerlendirebilirler.
Finansal Akış ve Entegrasyon
Tüm finansal akışlar, Türkiye Emlak Katılım Bankasının altyapısı üzerinden DOA mobil uygulaması altında e-cüzdan entegrasyonu ile yürütülmektedir. Biriken bakiye, banka hesaplarına da havale edilebilir. Bu durum, kullanıcıların finansal işlemlerini kolaylaştırmaktadır.
Uygulama, Türkiye genelinde 2025 yılı sonuna kadar her il ve ilçede hayata geçirilecektir. Sakarya’da başlatılan uygulama, geniş bir kitleye ulaşmayı hedeflemektedir. Böylece, geri dönüşüm bilincinin artırılması amaçlanmaktadır.
Destekleyen Kurumlar ve Hedefler
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Türkiye Çevre Ajansı (TÜÇA) ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) iş birliği ile depozito yönetim sistemi yürütülmektedir. Bu iş birliği, sistemin etkinliğini artırmayı hedeflemektedir. Yılda yaklaşık 25 milyar adet ambalajın toplanması öngörülmektedir.
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü iş birliği ile 22 milyar adet içecek ambalajı işaretlenmiştir. Ülke ekonomisine yıllık yaklaşık 520 milyon euro katma değer sağlanması beklenmektedir. Bu hedefler, çevre dostu bir yaklaşımın benimsenmesine katkı sağlayacaktır.