2024 Kira Geliri Beyanında Dikkat Edilmesi Gerekenler
2024 Kira Geliri Beyanında Dikkat Edilmesi Gerekenler
2024 yılında elde edilen kira geliri, 33 bin liralık istisna tutarını aşıyorsa beyanname verilmesi gerekiyor. 2 Nisan’a kadar bu işlem yapılmalı. Kiracıların verdiği bilgiler ve tapu, banka, sigorta kuruluşlarından sağlanan verilerle evin kirada olup olmadığı tespit edilebiliyor. Kira beyannamesi doldururken ‘getiri’ ve ‘götürü’ gider yöntemlerinden biri tercih ediliyor.
Götürü gider yöntemi tercih edildiğinde istisna tutarı çıkarıldıktan sonra kalan tutardan yüzde 15 daha indirim yapılması sağlanıyor. Gerçek gider yöntemiyle ise evle ilgili yapılan asansör, yalıtım, kombi, ankastre masrafları kira gelirinden indirilebiliyor. Ayrıca ev krediyle alınmışsa faiz ödemeleri de gider olarak gösterilebiliyor.
Kredi, Ev Değeri, Masraf
Ev, 2020’den sonra alındıysa evin satın alma bedelinin yüzde 5’i gider olarak hesaba dahil ediliyor. Bu durum, birçok giderin ödenecek vergi tutarını aşağı çekmesini sağlıyor. Konuta yapılan harcamaların dışında mülk sahibinin kendisi, eşi ve çocukları için yaptığı bazı harcamalar da gider olarak gösterilebiliyor.
‘Hazirbeyan.gib.gov.tr’ internet adresine girince göreceğiniz beyanname ekranında ‘istisna’, ‘gider’ gibi bölümlere yazılan her bir tutar kira gelirinin düşmesini sağlıyor. Eğitim, sağlık ve hayat sigortası gibi harcamalar bu bölümde dikkat çekiyor. Sağlık, eğitim, sigorta gibi masraflar varsa, ‘getiri’ veya ‘götürü’ gider yönteminden biri seçilerek hazır beyan sistemi doldurulmalıdır.
Kitap, Kıyafet, Servis Ödemeleri
Eğitim harcaması indiriminde 18 yaş sınırı bulunmaktadır. Eğer üniversite eğitimi devam ediyorsa 25 yaşın dolmaması gerekiyor. Kitap ve kırtasiye masrafları, servis (ulaşım) ücretleri, kurs ücretleri, kreş ve özel yurt masrafları indirim konusu yapılabiliyor. Ancak okul yemek parası ve vakıf üniversitelerine ödenen eğitim harcamaları indirim olarak dikkate alınamıyor.
Harcama belgeleri beyanname verirken eklenmiyor fakat faturanın alındığı işletme unvanı, vergi ve fatura numarası ilgili satılara kaydediliyor. Bu harcamalara ilişkin belgelerin mülk sahipleri tarafından beyannameye yazıldıktan sonra 5 yıl saklanması gerekiyor. İstendiğinde de ibrazı şarttır.
Belli Bir Tavan Var
Mükellefin kendisi, eşi ve çocukları için yapılan eğitim ve sağlık harcamaları beyan edilen gelirin yüzde 10’unu aşamıyor. Burada bir sınırlama olsa da giderlerin toplamı ödenecek vergiyi epey düşürüyor. Kira vergisi mükellefinin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat sigortalarına ödenen primlerin yüzde 50’si ile ölüm, kaza, hastalık, sağlık, engellilik, analık, doğum ve işsizlik gibi şahıs sigorta primlerinin yüzde 100’ü gelir matrahından indirilebiliyor.
İndirim konusu yapılacak primlerin toplamı, beyan edilen gelirin yüzde 15’ini ve asgari ücretin yıllık tutarını (2024 yılı için 240 bin 30 lira) aşamıyor. Öte yandan Bireysel Emeklilik Sistemi’ne (BES) ödenen katkı paylarının indirim konusu yapılamıyor.
Bağış ve Yardımlar
Kamu kurumlarına, kamu yararına çalışan dernekler ve vergi muafiyeti tanınan vakıflara makbuz karşılığı yapılan bağışların bir kısmına (beyan edilecek gelirin yüzde 5’ine kadar) indirim imkanı tanınıyor. Kamu kurumlarına bağışlanan okul, sağlık tesisi ve ibadethanelere ilişkin olarak yapılan harcamaların tamamı beyan edilen gelirden indirilebiliyor.
Cumhurbaşkanlığınca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan ayni ve nakdî bağışların tamamı da vergiye tabi gelirden düşülebiliyor. Mülk sahibi, yıllık 220 bin lira kira geliri elde etmiş ve götürü gider yöntemini seçmişse, önce 33 bin liralık istisna tutarı düşülüyor. Kalan 187 bin liranın yüzde 15’i (28 bin 50 lira) götürü gider kuralı gereği indiriliyor.
İşte Sağlanan Fayda
Böylece istisna ve gider düşülmüş kira geliri 158 bin 950 lira olarak hesaplanıyor. Bu kişinin eğitim, sağlık masrafları varsa 158 bin 950 liranın yüzde 10’unu yani 15 bin 895 lirayı aşmayacak şekilde indirim yapma hakkı bulunuyor. Buna ilave olarak sağlık sigortası da yapılmışsa bu da en fazla 23 bin 842 lira yani 158 bin 950 liranın yüzde 15’iyle sınırlı olabiliyor.
Sonuç itibarıyla bu indirimleri düşen mülk sahibine çıkan vergi 19 bin 15 lira oluyor. Eğer bu harcamaların hiçbiri indirilmemiş olsaydı ev sahibi 26 bin 962 lira vergi ödeyecekti.